شوره سر چیست؟

شوره سر چیست؟

شوره سر مشکل رایجی است که اغلب افراد با آن سرو کار دارند. شوره پوسته‌های سفید رنگی هستند که بر اثر تجمع سلول‌های مرده در لایه‌ی شاخی پوست سر ایجاد می‌شود. در افراد عادی، تجمع این سلول‌ها، اندک و غیر قابل توجه است؛  ولی در افرادی که به این بیماری دچار هستند، تجمع این پوسته‌های سفید رنگ قابل توجه و بارز است. این عارضه در اکثر موارد، بدون علامت است و با درمان‌های خانگی و با تغییر در روتین‌های مربوط به مراقبت پوست و مو می‌توان آن را کنترل و درمان نمود.

شوره‌ی سر در مواردی ممکن است همراه با سوزش و خارش پوست کف سر گردد و یا در برخی از افراد عوارضی از قبیل ریزش مو داشته باشد که در این صورت نیاز به اقدامات درمانی جدیدتری خواهد داشت.

علل شایع ایجاد شوره سر

1. بهداشت ضعیف موها:افرادی که به طور مرتب استحمام نمی‌کنند،ترشحات چربی و پوست سر در نواحی مو دار، تجمع پیدا کرده و دچار شوره سر می‌شوند. در افرادی که بهداشت ضعیفی دارند، چربی مازاد کف سر، به عنوان یک عامل تحریک‌کننده، باعث تخریب پوست سر شده و بدین گونه باعث افزایش تولید مثل سلول‌های کف سر گردیده و شوره را ایجاد می‌نماید.
2. مالاسه زیا (Malasseezia): یک گونه قارچ، به نام مالاسه زیا، در پوست سر بیشتر بزرگسالان به طور طبیعی و بدون علامتزندگی می‌کند. مالاسه زیا، در برخی از افراد می‌تواند منجر به تحریک، سوزش و خارش کف سر شود. تحریک پوست کف سر، با افزایش رشد سلولی می‌تواند باعث ایجاد شوره گردد.
3. خشکی کف سر: یکی از مهم‌ترین علل ایجاد شوره، خشکی و کم‌آبی بیش از حد پوستکف سر است. استفاده از شوینده‌های قوی، افزایش سن و یا خشکی منتشر ژنتیکی  پوست می‌تواند، علاوه بر کاهش کیفیت پوست سر، ایجاد پوسته‌های منتشر در سر را هم آغاز نماید.
4. درماتیت تماسی (Contact Dermatitis): استفاده از مواد شیمیایی مانند ژل و یا سایر فرم دهنده‌هایمو به علت خصلت حساسیت‌زایی در پوست سر می‌تواند، باعث ایجاد پوسته پوسته شدن  و سپس شوره سر شود. به این نوع از حساسیت پوستی که بر اثر تماس با مواد حساسیت‌زا در پوست ایجاد می‌گردد، حساسیت پوستی تماسی گفته می‌شود.
5. درماتیت سبوره ای (Seborrheic Dermatitis): درماتیت سبوره ای، یک بیماری مزمن پوستی است که در آن در نواحی‌ای از پوست که غدد چربی فعالیت بیشتری دارند، شاهد ایجاد قرمزی، چربی کنترل نشده و پوسته‌های سفید و زرد هستیم. شوره در این افراد علاوه بر پوست سر می‌تواند در نواحی‌ای مانند ابرو، ریش و  بدن ظاهر شود.

انواع شوره‌ی سر

در ابتدای درمان آن باید پوست سر توسط پزشک معالج با دقت معاینه شده سپس نوع شوره تشخیص داده شود. شوره سر به دودسته‌ی کلی، شوره خشک و شوره چرب تقسیم می‌گردد. شوره خشک، شایع‌ترین نوع شوره است؛ که معمولاً در آب‌وهوای خشک و در فصول سرد سال تشدید شده و شستشوی بیش‌ازحد پوست سر با شوینده‌های قوی و همچنین استفاده از فرم دهنده‌های مو با ساختار شیمیایی نامناسب  باعث تشدید آن می‌شود.

دسته دوم آن، شوره چرب است. شوره چرب به علت فعالیت زیاد و غیرطبیعی غدد تولیدکننده سبوم ایجاد می‌شود. سبوم، ماده روغنی و چربی است که نقش اصلی آن کمک به مرطوب‌کنندگی و محافظت از پوست سر است. ترشح بیش‌ازحد سبوم می‌تواند باعث تحریک پوست سر شود. تحریک پوست سر معمولاً باعث ایجاد خارش و سوزش شده و همراهی این عوامل می‌تواند باعث تشدید ایجاد شوره سر شود. شوره‌های ایجاد شده در دسته‌ی شوره چرب، سایز بزرگ‌تری دارند، رنگ آن‌ها مایل به زرد است و می‌تواند عوارضی مانند ریزش مو را نیز به همراه داشته باشد.

روش‌های درمان شوره سر

همان‌طور که در توضیح علل ایجاد شوره‌ی سر ذکر شد، شوره‌ی سر از طرفی به علت وجود قارچ و از طرفی دیگر به علت رشد بیش‌ازحد سلول‌های کف سر ایجاد می‌شود؛ به همین علت درمان دارویی ضد شوره، شامل درمان‌های ضد قارچ و همچنین کنترل‌کننده‌ی کراتین‌سازی است.

• ترکیب ضد میکروبی: داروهایی از قبیل سلنیوم سولفات (Selenium Disulfide)، سیکلوپیروکس اولامین (Ciclopirox olamine) و کتوکنازول (Ketokenazole) جزو مرسوم‌ترین داروهای ضد میکروبی هستند.
• ترکیبات کنترل‌کننده کراتین‌سازی: گوگرد، کلوبتازول، اسید سالیسیلیک جزو معروف‌ترین عوامل تنظیم‌کننده کراتین‌سازی هستند.

داروهای فوق تحت عنوان شامپوهای ضد شوره روانه بازار شده‌اند. بعضی از شامپوهای ضد شوره، حاوی قطران زغال‌سنگ هستند و می‌توانند روند مرگ سلولی را کند کرده و با این روش احتمال پوسته‌پوسته شدن سر را کاهش دهند.